Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη

Τι είναι η αιμοσφαιρίνη A1C;

Η μέτρηση της αιμοσφαιρίνης Α1C ή HbA1c είναι μια εξέταση φλεβικού αίματος που μας δίνει πληροφορίες σχετικά με τον μέσο όρο των τιμών σακχάρου των τελευταίων 2-3 μηνών.
Η αιμοσφαιρίνη Α1C ή HbA1C ονομάζεται και «γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη» γιατί προέρχεται από τη χημική ένωση της αιμοσφαιρίνης με τη γλυκόζη, μέσω μιας αντίδρασης που λέγεται μη ενζυματική γλυκοζυλίωση. Φυσιολογικά αντιστοιχεί στο 4.8-5.9% της συνολικής αιμοσφαιρίνης.

Σε τι χρησιμεύει η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;

Στα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή 2, η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης είναι ένας τρόπος εκτίμησης της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής αγωγής. Με άλλα λόγια, μας λέει πόσο καλά είναι ρυθμισμένο το σάκχαρο του ασθενούς με τα φάρμακα που παίρνει τους τελευταίους 2 μήνες.
Η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης όμως μπορεί να γίνει και στα άτομα που δεν έχουν γνωστό διαβήτη: η εξέταση είναι ικανή να αναγνωρίσει όσους έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν την νόσο ή την έχουν ήδη και δεν το ξέρουν.

Ο παρακάτω πίνακας δίνει μια ιδέα της συσχέτισης των τιμών της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης με τις πραγματικές τιμές σακχάρου στο αίμα.

Τι τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης πρέπει να έχω;

Οι επιθυμητές τιμές της HbA1c διαφοροποιούνται ανάλογα με τον λόγο που κάνατε το τεστ.

Εάν η εξέταση έγινε για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής, η τιμή της HbA1c πρέπει να είναι ίση ή μικρότερη του 7. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στα άτομα άνω των 65 ετών, η επιθυμητή τιμής της HbA1c μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη. Ενημερώστε τον οικογενειακό ιατρό σας για να σας να σας εξηγήσει ποια είναι η ιδανική τιμή-στόχος για εσάς.

Εάν η εξέταση έγινε στα πλαίσια διαγνωστικού ελέγχου για σακχαρώδη διαβήτη, η τιμή της HbA1c πρέπει να είναι ίση ή μικρότερη του 6.
Τιμές της HbA1c ανάμεσα στο 5,7 και το 6,4 είναι ενδεικτικές του αυξημένου κινδύνου να εμφανίσετε σακχαρώδη διαβήτη. Απαιτούνται αλλαγές του τρόπου ζωής, με έμφαση στην αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και τη μείωση του σωματικού βάρους (εάν είσαστε υπέρβαρος).
Τιμές της HbA1c ίσες η μεγαλύτερες του 6,5 υποδεικνύουν ότι μάλλον έχετε σακχαρώδη διαβήτη αλλά απαιτείται επανάληψη του τεστ για επιβεβαίωση.

Μπορώ να κάνω την εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο σπίτι;

Ναι, μπορείτε να την κάνετε στο σπίτι. Υπάρχουν στο εμπόριο φορητοί αναλυτές με τιμές από αρχίζουν από τα 190 ευρώ. Αλλά αυτό συνήθως δεν είναι αναγκαίο.

Πόσο συχνά πρέπει να κάνω την μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;

Η συχνότητα μέτρησης της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης εξατομικεύεται ανάλογα με τον ασθενή.
– Εάν κάνατε το τεστ για να ελέγξετε αν έχετε σακχαρώδη διαβήτη και,

α) η τελευταία τιμή ήταν μικρότερη από 5,7: Δεν έχετε διαβήτη. Η επόμενη μέτρηση θα είναι μετά από 3 έτη.

β) η τελευταία τιμή ήταν ανάμεσα στο 5,7 και το 6,4: Δεν έχετε διαβήτη αλλά έχετε αυξημένο κίνδυνο να τον εμφανίσετε στο μέλλον. Η επόμενη μέτρηση θα είναι μετά από 1 έτος, σε συνεννόηση με τον οικογενειακό ιατρό σας.

– Εάν έχετε ήδη σακχαρώδη διαβήτη και,

α) το σάκχαρο νηστείας είναι 80-130 mg/dl: Η φαρμακευτική αγωγή σας είναι μάλλον ρυθμισμένη. Η επόμενη μέτρηση της HbA1c θα είναι στους 6 μήνες.

β) το σάκχαρο νηστείας είναι μεγαλύτερο από 130 mg/dl ή έχετε πρόσφατα τροποποιήσει την φαρμακευτική σας αγωγή: Η επόμενη μέτρηση θα είναι στους 3 μήνες, σε συνεννόηση με τον οικογενειακό ιατρό σας.

Ο λόγος που η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης δεν γίνεται σε διαστήματα μικρότερα των 3-4 μηνών είναι ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια που περιέχουν την αιμοσφαιρίνη συνεχώς ανανεώνονται, με το μέσο ερυθρό αιμοσφαίριο να ζει 3-4 μήνες πριν την απόσυρσή του από το δικτυοενδοθηλιακό σύστημα. Οπότε το ποσοστό γλυκοζυλίωσης αλλάζει συνεχώς, ανάλογα με το σάκχαρο αίματος.

Γιατί πρέπει να ελέγχω την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη;

Η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν τιμές HbA1c κοντά στα φυσιολογικά επίπεδα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αποφύγουν την εμφάνιση:

• Διαβητικής νεφροπάθειας
• Διαβητικής νευροπάθειας
• Διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση

Πάσχω από διαβήτη και ελέγχω τακτικά την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. Πρέπει να συνεχίσω να κάνω μετρήσεις σακχάρου στο σπίτι;

Ναι, πρέπει να συνεχίσετε να μετράτε το σάκχαρο στο σπίτι.

Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη δείχνει πόσο καλά ρυθμίσατε το σάκχαρο τους τελευταίους 2-3 μήνες. Η μέτρηση σακχάρου σας λέει πόσο καλά είναι ρυθμισμένο το σάκχαρο τώρα. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική πληροφορία για ένα άτομο με σακχαρώδη διαβήτη γιατί έτσι αναγνωρίζεται το άμεσο αντίκτυπο που έχουν στο σάκχαρο η φαρμακευτική αγωγή και οι αλλαγές του τρόπου ζωής.

Πηγή: UpToDate 2022