COVID-19: Ποιοι ασθενείς στο σπίτι πρέπει να λάβουν αντιική θεραπεία;

Η ασθένεια του κορονοϊού (COVID-19) είναι μια μεταδοτική ασθένεια που προκαλείται από τον ιό SARS-CoV-2.

Οι ασθενείς με COVID-19 απαιτούν πάντα νοσηλεία σε νοσοκομείο;

Όχι. Η πλειοψηφία των ασθενών με COVID-19 μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεγάλη επιτυχία εκτός νοσοκομείου.

Η προτεινόμενη αντιική θεραπεία εκτός νοσοκομείου είναι η λήψη δισκίων Paxlovid (Nirmatrelvir/Ritonavir), όσο νωρίτερα γίνεται και οπωσδήποτε εντός 5 ημερών από την έναρξη της νόσου.

Απόλυτη προϋπόθεση για την επιτυχή αντιμετώπιση ενός ασθενούς COVID-19 εκτός νοσοκομείου είναι να έχει ήδη εκτιμηθεί από τον θεράποντα ιατρό του, έτσι ώστε:
α) να έχει διερευνηθεί η σοβαρότητα της νόσου και,
β) να έχουν αναγνωριστεί πιθανοί παράγοντες κινδύνου που μπορεί να επιδεινώσουν αιφνίδια την κλινική εικόνα και να απαιτήσουν την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσηση από τον ιό SARS-CoV-2;

Οι ασθενείς με COVID-19 που πληρούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια θεωρούνται υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση και θάνατο:

• Ηλικία μεγαλύτερη ή ίση των 65 ετών.
  Μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης αυξάνει σταθερά με την ηλικία, με το ποσοστό των θανάτων να υπερβαίνει το 90% στα άτομα μεγαλύτερα των 50 ετών και το 70% σε εκείνα μεγαλύτερα των 65 ετών.
• Αναπνευστικά νοσήματα, όπως το άσθμα και οι χρόνιες πνευμονοπάθειες. Οι τελευταίες περιλαμβάνουν την Πνευμονική Εμβολή, την Πνευμονική Υπέρταση και την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
• Ενεργή νεοπλασία (καρκίνος).
• Αγγειακή εγκεφαλική νόσος (εγκεφαλικό).
• Χρόνια νεφρική νόσος.
• Χρόνια ηπατοπάθεια.
  Περιλαμβάνονται η κίρρωση, η αλκοολική ηπατική νόσο (ALD) και η αυτοάνοση ηπατίτιδα.
• Κυστική ίνωση.
• Σακχαρώδης διαβήτης, τύπου 1 και 2.
• Αναπηρίες-διαταραχές, όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), η μαθησιακή δυσκολία, η σωματική και νοητική υστέρηση, οι συγγενείς ανωμαλίες, η περιορισμένη ικανότητα αυτοφροντίδας και κίνησης και οι τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού.
• Καρδιολογικά νοσήματα, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η στεφανιαία νόσος και οι καρδιομυοπάθειες.
• Ψυχιατρικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και οι σχιζοφρενικές ψυχώσεις.
• Άνοια.
• Αυξημένο σωματικό βάρος.
  Περιλαμβάνονται τόσο τα υπέρβαρα άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) 25-29 kg/m², όσο και τα παχύσαρκα, με ΔΜΣ ≥30 kg/m².
• Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας.
  Ο όρος αναφέρεται στα άτομα που δεν επιτυγχάνουν τον στόχο της ελάχιστης ποσότητας φυσικής δραστηριότητας που απαιτείται για να διατηρηθεί η καρδιαγγειακή υγεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά ότι τα άτομα ηλικίας 18-64 ετών πρέπει να κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα μέτριας έντασης αερόβια δραστηριότητα ή 75 λεπτά υψηλής έντασης αερόβια άσκηση ή έναν ισοδύναμο συνδυασμό μέτριας προς έντονης δραστηριότητας.
  Με άλλα λόγια, για να διατηρήσετε την καρδιαγγειακή σας υγεία επαρκούν μόνο 30 λεπτά περπάτημα 5 φορές την εβδομάδα!
• Εγκυμοσύνη ή πρόσφατη εγκυμοσύνη.
• Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
  Τα αίτια περιλαμβάνουν τις πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες, τις λοιμώξεις όπως το AIDS (από τον ιό HIV), την μεταμόσχευση οργάνων ή μυελού των οστών και την χρήση κορτικοστεροειδών ή άλλων ανοσοκατασταλτικών σκευασμάτων για μια πληθώρα παθήσεων, όπως πχ τη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα.
• Κάπνισμα. Περιλαμβάνονται και οι πρώην καπνιστές.
• Αναιμία, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η μεσογειακή αναιμία. Η ετερόζυγος μορφή της τελευταίας είναι γνωστή ως «στίγμα».
• Φυματίωση.
• Κατάχρηση ουσιών.
  Περιλαμβάνονται όλες τις ναρκωτικές ουσίες, ανεξάρτητα της οδού χορήγησης, το αλκοόλ και κάποια φάρμακα.

Πέρα από τους προαναφερόμενους, υπάρχουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσηση από COVID-19, για τους οποίους όμως η τεκμηρίωση είναι ακόμα ανεπαρκής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• οι ηπατίτιδες B και C.
• η αρτηριακή υπέρταση.
• τα άτομα που ανήκουν σε φυλές διαφορετικής της λευκής.

Ποιοι ασθενείς με COVID-19 δεν χρειάζεται να λάβουν αντιική θεραπεία;

Δεν χρειάζεται να λάβουν αντιική θεραπεία
α) οι ασθενείς με COVID-19  που δεν έχουν συμπτώματα και,
β) εκείνοι που είναι μεν συμπτωματικοί αλλά δεν έχουν παράγοντες κινδύνου για σοβαρή επιδείνωση της νόσου.

Σε ποιους ασθενείς με COVID-19 προτείνεται η αντιική θεραπεία;

Η αντιική θεραπεία έναντι του COVID-19 προτείνεται στους συμπτωματικούς ασθενείς που πληρούν τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:

• Είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών, ανεξάρτητα από την κατάσταση εμβολιασμού ή άλλους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσηση.
• Είναι άτομα οποιαδήποτε ηλικίας που πάσχουν από ανοσοανεπάρκεια μεσαίου ή σοβαρού βαθμού. Σε αυτά τα άτομα ο εμβολιασμός έναντι του ιού μπορεί να έχει υποβέλτιστη αποτελεσματικότητα.
• Είναι άτομα οποιαδήποτε ηλικίας που έχουν πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο, ανεξάρτητα από την κατάσταση εμβολιασμού τους.
• Είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών και δεν έχουν εμβολιαστεί έναντι του ιού, ανεξάρτητα από το αν πληρούν ή όχι κάποιον από τους παράγοντες κινδύνου. Ειδικότερα, ανάμεσα στους μη εμβολιασμένους ασθενείς με COVID-19, άμεση προτεραιότητα για λήψη αντιικής θεραπείας έχουν εκείνοι που νοσούν πρώτη φορά.

Εάν λοιπόν διαγνωστείτε με COVID-19 και πληροίτε κάποιο από τα παραπάνω κριτήρια μην διστάσετε να επικοινωνήσετε άμεσα με τον ιατρό σας. Εκείνος είναι ο μόνος που μπορεί να εκτιμήσει την σοβαρότητα της νόσου, να σας ενημερώσει αν ανήκετε στις ομάδες αυξημένου κινδύνου και να σας καθοδηγήσει έτσι ώστε να την αντιμετωπίσετε με την μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.

Πηγή: UpToDate 2022